System szkolnictwa w Kanadzie jest zdecentralizowany. Każda prowincja odpowiada za placówki w swoim obrębie, posiada własną podstawę programową oraz ministra edukacji. Sprawdź, jak wygląda szkoła w Kanadzie, w jaki sposób oceniani są kanadyjscy uczniowie, a także dowiedz się, czy warto wyjechać na studia do tego kraju.
Edukacja w Kanadzie – podstawowe informacje
Kanada jest państwem federacyjnym, które dzieli się na 10 prowincji i trzy bardzo rozległe, słabo zaludnione terytoria. Za organizację, realizację i finansowanie edukacji na poziomie podstawowym, średnim, policealnym oraz zawodowym odpowiadają poszczególne prowincje. Oznacza to, że system edukacji w Kanadzie jest zdecentralizowany. Chociaż istnieje wiele podobieństw w strukturze oświaty poszczególnych prowincji, każda z nich posiada własną podstawę programową, metody oceniania oraz ministra edukacji. Na poziomie federalnym nie istnieje również ministerstwo lub departament oświaty. Funkcjonującym organem jest Rada Ministrów Edukacji (Council of Ministers of Education, CMEC), która umożliwia dyskusję na tematy będące przedmiotem wspólnych zainteresowań, podejmowanie wzajemnych inicjatyw edukacyjnych oraz reprezentowanie interesów prowincji i terytoriów przed rządem federalnym, rządami innych krajów czy organizacjami międzynarodowymi.
Szkoły publiczne, katolickie i prywatne w Kanadzie
Kanadyjskie szkoły dzielą się na publiczne, katolickie i prywatne. W systemach publicznym i katolickim programy nauczania są podobne, a nauka finansowana ze środków publicznych. Szkoły katolickie nie wymagają od uczniów, aby byli ochrzczeni i praktykowali wiarę, ale zachęcają ich do uczestnictwa w życiu kościoła.
Prywatne szkoły w Kanadzie mogą funkcjonować podobnie do placówek państwowych oraz posiadać zbliżony program nauczania, jednak są one niezależne od publicznego systemu szkolnictwa. Mogą być one również częściowo finansowane ze środków publicznych, o ile spełniają określone kryteria. Niektóre szkoły prywatne posiadają określoną orientację religijną.
Edukacja domowa jest dozwolona we wszystkich prowincjach i terytoriach Kanady po spełnieniu przez rodziców określonych wymagań. W przeciwieństwie do Stanów Zjednoczonych, gdzie decyzja o nauczaniu domowym motywowana jest przede wszystkim przekonaniami religijnymi, Kanadyjczycy wychodzą z założenia, że w ten sposób zapewnią swoim dzieciom lepszą edukację.
Obowiązek szkolny w Kanadzie
Wiek, w którym uczniowie rozpoczynają i kończą obowiązkową edukację, różni się w zależności od prowincji i terytorium:
- Nowa Szkocja, Wyspa Księcia Edwarda – od 5 do 16 lat,
- Kolumbia Brytyjska, Quebec, Alberta, Nowa Fundlandia i Labrador, Jukon – od 6 do 16 lat,
- Saskatchewan – od 7 do 16 lat,
- Manitoba – od 7 do 18 lat,
- Ontario – od 6 do 18 lat,
- Terytoria Północno-Zachodnie, Nowy Brunszwik – od 5 do 18 lat.
Ile trwa rok szkolny w Kanadzie?
Rok szkolny w Kanadzie trwa od początku września do połowy czerwca. W zależności od prowincji wakacje rozpoczynają się w lipcu lub sierpniu. Oprócz nich kanadyjscy uczniowie cieszą się dwoma tygodniami ferii zimowych oraz wiosennych (spring break), czyli tak jak Amerykanie w szkole w USA.
System oceniania w Kanadzie
W Kanadzie każdy uczeń szkoły średniej jest oceniany sumarycznie ze wszystkich przedmiotów. Na zaliczenie konkretnych zajęć składają się wyniki prac domowych oraz testów. Końcowa ocena ma charakter procentowy.
Tak, jak w przypadku obowiązku szkolnego, system oceniania w kanadyjskich szkołach różni się w zależności od terytorium i prowincji. Zazwyczaj funkcjonują stopnie od A (najwyższy) do F (najniższy). Uczelnie wyższe stosują skalę rozszerzoną o plusy i minusy przy literach.
System edukacji w Kanadzie – etapy
System edukacji w Kanadzie dzieli się na następujące etapy:
- kindergarten (przedszkole),
- elementary school (szkoła podstawowa),
- high school (szkoła średnia),
- szkołę wyższą.
Edukacja przedszkolna
Przedszkola w Kanadzie są nieobowiązkowe poza rocznym przygotowaniem szkolnym, które nie jest wymagane jedynie w trzech regionach. Do przedszkoli mogą uczęszczać dzieci w wieku od 2 do 5 lat. Placówki te zapewniają opiekę dzienną i są odpłatne. Ich koszt zależy od prowincji – najwięcej zapłacą mieszkańcy Ontario i Kolumbii Brytyjskiej, a najmniej Manitoby, Wyspy Księcia Edwarda oraz Quebecu. Opłata roczna waha się od 5 do 16 tys. dolarów kanadyjskich rocznie, czyli 15-50 tys. złotych. W Kanadzie edukacja przedszkolna może być bezpłatna – placówki działające w szkołach publicznych zazwyczaj są darmowe, ale rodzice muszą pokryć koszty przyborów szkolnych, wycieczek i obiadów.
Kanadyjskie przedszkola przygotowują do edukacji w szkole podstawowej. Czterolatki uczęszczają do tzw. junior kindergarten, a wielu 5 lat przechodzą do senior kindergarten. W tego typu placówkach nauka odbywa się poprzez zabawę. Dzieci uczą się czytać, liczyć i pisać. Poza tym rozwijają swoje umiejętności społeczne i motoryczne, budują postawę obywatelską i tożsamość, kształtują twórcze myślenie, a także poczucie odpowiedzialności osobistej oraz społecznej.
Szkoła podstawowa
W większości prowincji i terytoriów dzieci rozpoczynają obowiązkową naukę w wieku 6 lub 7 lat. Edukacja w szkole podstawowej w Kanadzie obejmuje klasy od pierwszej do szóstej, a w niektórych regionach do ósmej. W placówkach w Ontario do podstawówki zaliczają się także dwa lata przedszkola, czyli junior i senior kindergarten.
W planie lekcji kanadyjskich uczniów znajdują się przedmioty takie jak matematyka, nauki ścisłe i technika, zdrowie i wychowanie fizyczne, muzyka, sztuka, język angielski, język francuski, drugi język obcy, języki natywne, historia, czytanie oraz wiedza o społeczeństwie. Podobnie jak w polskim systemie edukacji, wszystkie zajęcia prowadzi jeden nauczyciel pełniący także rolę wychowawcy. Nauczyciele przedmiotowi pojawiają się dopiero w starszych klasach.
Kanadyjska szkoła średnia
Szkoła średnia w Kanadzie się na dwa etapy: niższy (junior high school) i wyższy (high school). Pierwszy z nich obejmuje klasę siódmą i ósmą. Te dwa lata umożliwiają uczniom adaptację do nowego otoczenia i przyzwyczajenie się do zmian klas oraz nauczycieli w ciągu dnia. Junior high school ma również przygotować młodzież do wymagań, którym będą musieli sprostać w późniejszym etapie. Mowa m.in. o wyższym poziomie poszczególnych przedmiotów. Szkoła średnia trwa przeważnie 4 lata, ale w niektórych prowincjach istnieje dodatkowy piąty rok dla tych uczniów, którzy chcą kontynuować swoją edukację na uczelni wyższej.
Przez pierwsze lata szkoły średniej uczniowie uczestniczą w ogólnych zajęciach obowiązkowych. Starsze roczniki mają do wyboru bardziej specjalistyczne kursy, które mogą ułatwić im rekrutację do szkół wyższych, np. fizykę, chemię, biologię, psychologię, socjologię, antropologię, biznes, religie świata i wiele innych.
Według niektórych źródeł obowiązkowa edukacja w Kanadzie nie kończy się żadnym egzaminem, a uczniowie muszą jedynie zaliczyć odpowiednią liczbę kursów obligatoryjnych i fakultatywnych. Z kolei inne źródła wskazują, że do ukończenia szkoły średniej niezbędne jest uzyskanie pozytywnych ocen z egzaminów organizowanych przez poszczególne prowincje. Otrzymanie niskich stopni może znacząco utrudnić dostanie się na uczelnię wyższą. Oblanie testu to niemal pewna porażka na rynku pracy. Problem ten objęty jest silnym społecznym tabu.
Studia w Kanadzie
Szkolnictwo wyższe w Kanadzie podlega władzom danej prowincji. Aspekty takie jak wysokość czesnego, język nauki, organizacja studiów i proces rekrutacji różnią się w zależności od terytorium. Jednocześnie system szkolnictwa w Kanadzie na poziomie akademickim dzieli się na trzy stopnie: studia licencjackie, magisterskie i doktoranckie. Koszt nauki na uniwersytecie to od 15 do 55 tys. dolarów kanadyjskich za rok. Większość Kanadyjskich studentów kończy edukację z tytułem licencjata.
Oprócz uniwersytetów, które nadają stopnie zawodowe i naukowe, absolwenci szkół średnich mają również do wyboru koledże. Placówki tego typu wydają certyfikaty oraz dyplomy. Nauka jest krótsza niż w przypadku uniwersytetów – trwa maksymalnie 3-4 lata.
A co Ty sądzisz na temat systemu oświaty w Kanadzie? Podziel się swoją opinią w komentarzu! 
