Co to jest przedszkole terapeutyczne i jak wygląda nauka?

Przedszkole terapeutyczne to placówka, która kładzie nacisk na zajęcia kształtujące zdolności poznawcze, komunikacyjne, emocjonalne i społeczne u dzieci ze spektrum autyzmu. Sprawdź, jak wygląda nauka w przedszkolu terapeutycznym oraz dowiedz się, czy warto zapisać do niego swoje dziecko.

Przedszkole terapeutyczne – co to znaczy?

Wiele osób zastanawia  się, co to jest przedszkole terapeutyczne i jakie maluchy mogą do niego uczęszczać. Przedszkole terapeutyczne to placówka przeznaczona przede wszystkim dla dzieci ze spektrum autyzmu oraz zespołem Aspergera, która kładzie nacisk na intensywną pracę terapeutyczną już od najwcześniejszych lat. Podczas zajęć maluchy kształtują swoje zdolności poznawcze, komunikacyjne, emocjonalne i społeczne w sposób najbardziej przystępny dla osób z tego rodzaju zaburzeniem. 

Przedszkole terapeutyczne jest najlepszym miejscem na rozpoczęcie przygody z nauką dla dziecka z autyzmem. Umożliwia ono łagodne wejście w nowe środowisko oraz zaznajomienie się z regułami panującymi w placówkach edukacyjnych. Co ważne, zapewnia także specjalistyczną opiekę pedagogów, terapeutów, psychologów, logopedów, fizjoterapeutów, a niekiedy również lekarzy psychiatrów. Poza zajęciami terapeutycznymi placówki realizują podstawę programową MEN w sposób przystosowany do możliwości dzieci. Grupy składają się z 5-10 lub 4-6 maluchów, przy 2-3 nauczycielach. Dzięki temu możliwe jest zapewnienie dzieciom optymalnych warunków rozwojowych, maksymalnej jakości kształcenia oraz dopasowanie technik i metod nauki do ich potrzeb.

Zajęcia terapeutyczne dla dzieci ze spektrum autyzmu – jak wyglądają?

W przedszkolu terapeutycznym maluchy odbywają średnio 5 godzin terapii dziennie (4 godziny terapii grupowej oraz godzinę terapii indywidualnej). W zależności od placówki, zajęcia terapeutyczne w przedszkolu mogą obejmować:

• integrację sensoryczną – u dzieci ze spektrum autyzmu odbiór i integrowanie bodźców płynących ze środowiska jest zaburzone, co utrudnia im codzienne funkcjonowanie. Maluchy często są nadwrażliwe lub zbyt mało wrażliwe na dotyk, kolory, dźwięki i zapachy. Celem integracji sensorycznej jest zlikwidowanie tych objawów dzięki zabawom i ćwiczeniem stymulującym wszystkie zmysły;
• trening umiejętności społecznych – jego celem jest nauczenie dzieci ze spektrum autyzmu funkcjonowania w grupie. Zajęcia obejmują integrację z rówieśnikami, rozwijanie umiejętności społecznych, zabawy i dzielenia przestrzeni z innymi oraz nawiązywania z nimi bliskich kontaktów. Maluchy uczą się między innymi inicjowania rozmowy, dyskutowania, radzenia sobie z uczuciami, wyrażania emocji, reagowania na krytykę oraz reguł panujących w grupie;
• trening czystości – obejmuje on naukę sygnalizowania potrzeb fizjologicznych, korzystania z toalety oraz nawyk mycia rąk;
• ćwiczenia logopedyczne – trudności z komunikacją lub całkowity brak komunikacji to podstawowe objawy zaburzeń ze spektrum autyzmu. Ćwiczenia logopedyczne mają na celu poszerzenie kompetencji komunikacyjnych dzieci. Logopeda uczy je prawidłowych struktur gramatycznych, intonacji, a także wzbogaca ich słownictwo bierne i czynne;
• trening słuchowy Johansena – ta metoda terapeutyczna pracy z dzieckiem polega na słuchaniu muzyki nagranej na syntetyzatorze. Jest ona indywidualnie dobrana do potrzeb malucha, objętego terapią. Trening Johansena poprawia koncentrację, uwagę słuchową, płynność wypowiedzi i artykulację, a także wpływa na lepsze rozumienie języka;
• muzykoterapię – polega ona na wykorzystaniu muzyki do wsparcia rehabilitacji dzieci z autyzmem. Dzięki niej maluchy mają szansę poprawić swoją sferę emocjonalną, poznawczą, motoryczną i społeczną, a także komunikację niewerbalną i werbalną;
• bajkoterapię (biblioterapię) – zakłada ona wykorzystanie książek w terapii, a jej celem jest psychiczne wsparcie malucha oraz przygotowanie go do życia w społeczeństwie;
• dogoterapię – wykorzystanie psów w terapii dzieci autystycznych pozytywnie wpływa na ich rozwój. Kontakt ze zwierzęciem ułatwia maluchom przełamanie lęku przed światem zewnętrznym, kształtuje ich umiejętności wyrażania emocji, a także pozwala na osiągnięcie wyższego poziomu komunikacji społecznej;
• program aktywności Knillów – metoda ta stosowana jest wspomagająco do terapii. Polega ona na różnorodnej aktywności ruchowej wspieranej odpowiednią muzyką. Dzieci wykonują konkretne ruchy (np. klaszczą, machają rękoma, kołyszą się, zaciskają dłonie) w rytm melodii. Program aktywności Knillów umożliwia dziecku nabycie świadomości własnego ciała, poczucia bezpieczeństwa, a także wrażliwości na wzajemnie wysyłane sygnały oraz reakcje. Rozwija on kontakt społeczny, a jednocześnie jest doskonałą formą zabawy dla przedszkolaków.

Inne zajęcia, które oferują przedszkola terapeutyczne dla dzieci z autyzmem to m.in. trening samodzielności, ćwiczenia stymulujące zmysły z elementami SI, ruch rozwijający Sherborne, terapia ręki, zajęcia plastyczne i wiele innych.

Przedszkole dla dzieci z autyzmem – terapeutyczne czy integracyjne?

Wielu rodziców zastanawia się, jakie przedszkole będzie najlepsze dla dziecka ze spektrum autyzmu. Oprócz placówek terapeutycznych, do wyboru są również integracyjne, których specyfika jest nieco inna.

Przedszkole integracyjne dla dzieci z autyzmem

Przedszkola i szkoły integracyjne zakładają wspólne kształcenie dzieci zdrowych oraz tych ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – m.in. z autyzmem oraz zespołem Aspergera. W odróżnieniu od przedszkoli terapeutycznych grupy zajęciowe są znacznie większe – liczą od 15 do 20 maluchów. O tym, czy dziecko może uczęszczać do placówki integracyjnej, decyduje kilka istotnych czynników. Są nimi:

• odpowiednio rozwinięte umiejętności komunikacyjne,
• odpowiednio rozwinięte umiejętności społeczne,
• samodzielność (w korzystaniu z toalety, ubieraniu się, jedzeniu oraz piciu),
• rzadkie przejawy zachowań trudnych.

Dziecko powinno potrafić komunikować się z otoczeniem, odpowiadać na pytania i zadawać je innym, a także wyrażać swoje potrzeby oraz emocje. Znaczenie ma także to, jak maluch zachowuje się w kontakcie z wychowawcami i rówieśnikami, czy potrafi bawić się z innymi dziećmi oraz, czy nabywa nowe kompetencje przez obserwację i naśladowanie. W przedszkolu integracyjnym odnajdą się te kilkulatki, które są samodzielne lub potrzebują niewielkiego wsparcia nauczyciela. Warunkiem efektywnej integracji malucha ze spektrum autyzmu są rzadkie przejawy zachowań trudnych. Jeżeli jest on w stanie panować nad złością i agresją, a jego zachowanie nie zaburza funkcjonowania grupy, rodzice mogą pomyśleć nad stopniowym wprowadzaniem go do placówki integracyjnej.

Przejście z grupy terapeutycznej do integracyjnej nie powinno jednak być zbyt gwałtowne. Specjaliści zalecają, aby początkowo łączyć wybrane zajęcia, na przykład plastyczne, muzyczne lub terapię ze zwierzętami. Dzięki temu maluch zmęczony i przebodźcowany nowym otoczeniem, będzie mógł w każdej chwili wrócić do grupy terapeutycznej. Zajęcia wymagające dużego skupienia, np. językowe, powinny być realizowane w grupach o zbliżonym poziomie rozwojowym.

Warto pamiętać, że dziecko, które zbyt szybko trafi do placówki integracyjnej, może być narażone na stres oraz niezrozumienie ze strony rówieśników. Z tego powodu decyzja o wyborze przedszkola dla dziecka z autyzmem powinna być poprzedzona rozmową ze specjalistą.

Zobacz również: Leśne przedszkola – na czym polegają i jak wygląda nauka?

Przedszkole terapeutyczne – wady i zalety

Zapisanie dziecka ze spektrum autyzmu do przedszkola terapeutycznego może mieć pozytywny wpływ na jego rozwój. Placówki te posiadają wiele zalet, ale nie są wolne od wad.

Wady przedszkola terapeutycznego

W większości przedszkoli terapeutycznych nauka jest odpłatna. W zależności od miasta czesne waha się od 450 do 1 500 złotych. Oprócz tego obowiązuje wpisowe wynoszące około 200 złotych, a także opłata za wyżywienie i świetlicę. Ze względu na wysokie koszty, że nie każda rodzina będzie mogła pozwolić sobie przedszkole terapeutyczne dla dzieci z autyzmem.

Zalety przedszkola terapeutycznego

Jedną z największych zalet przedszkoli terapeutycznych jest wysoko wykwalifikowana kadra pedagogiczna, składająca się z terapeutów, psychologów, fizjoterapeutów, psychiatrów i innych specjalistów. W tego typu placówkach maluchy ze spektrum autyzmu mają zapewnioną opiekę na najwyższym poziomie. Ogromnym plusem są także niewielkie grupy zajęciowe, prowadzone przez 2-3 doświadczonych nauczycieli. Dzięki kameralnej atmosferze dzieci mogą czuć się swobodnie i bezpiecznie. Przedszkole terapeutyczne jest zatem doskonałym miejscem do rozpoczęcia przygody z nauką.

Warto również wiedzieć, że niektóre placówki zwalniają z kosztów rodziców tych dzieci, które posiadają orzeczenie o potrzebie specjalnego kształcenia. Oznacza to, że nawet maluchy z rodzin o niewielkich dochodach będą mogły uczęszczać do przedszkoli terapeutycznych.

A co Ty uważasz na temat przedszkoli terapeutycznych? Podziel się swoją opinią w komentarzu! 👇