Dysgrafia to obok dysleksji i dysortografii zaburzenie uczenia się, które dotyka nie tylko dzieci, ale również młodzież i dorosłych. Pismo osób borykających się z tą przypadłością jest nieczytelne, przez co doświadczają oni wielu trudności w życiu codziennym. Sprawdź, jakie są przyczyny, objawy oraz sposoby leczenia dysgrafii.
Dysgrafia – co to jest?
Jednymi z najczęstszych przyczyn problemów w szkole wśród dzieci i młodzieży są dysleksja, dysortografia i dysgrafia. Definicja tej ostatniej przypadłości to „częściowa lub całkowita utrata umiejętności pisania, spowodowana zaburzeniami funkcji wzrokowych i słuchowych lub mikrouszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego”. Innymi słowy, dysgrafia to nieczytelne pismo, z którego rozszyfrowaniem mają problem nie tylko rodzice i nauczyciele, ale również samo dziecko. Warto podkreślić, że problem ten nie jest związany z inteligencją ucznia, ponieważ często osiągają oni wysokie wyniki na innych polach. Ich rozwój jest prawidłowy pod każdym innym względem.
Dysgrafia – przyczyny
Przyczyny dysgrafii leżą najczęściej w zaburzeniach motorycznych, związanych z nieprawidłowym operowaniem dłonią, na przykład zbyt mocnym nacisku na długopisie, utrwalaniu nieprawidłowych nawyków podczas pisania czy dużym napięciu mięśni. Przypadłość ta może być także wynikiem mikrouszkodzeń części mózgu, która odpowiada za umiejętność pisania. W rzadszych przypadkach wiąże się ona z zaburzeniami rozwoju umysłowego. Towarzyszy również ADHD oraz autyzmowi.
Dysgrafia – objawy
Objawy dysgrafii u dzieci to nieestetyczne pismo, którego nie da się rozczytać. Jego charakterystycznymi cechami są:
- różne wielkości liter w obrębie jednego wyrazu;
- wychodzenie poza linię;
- litery „drżące”, pisane niepewną ręką;
- brak znaków diakrytycznych i interpunkcyjnych;
- zlewanie się tekstu pisanego w całość;
- niekształtność liter;
- pochylenie liter raz w prawo, raz w lewo;
- problemy z odróżnianiem wielkich i małych liter;
- omijanie niektórych wyrazów, niekończenie zdań.
Dziecko, które zmaga się z dysgrafią unika zadań związanych z pisaniem i rysowaniem. Często niewłaściwie trzyma długopis lub ołówek i bardzo mocno napina mięśnie dłoni. Jego uwaga jest skupiona na czynności pisania, przez co nie rozumie sensu zdań. Najczęściej szybko męczy się podczas pisania i łatwo traci motywację do pracy. Zazwyczaj mówi na głos to, co chce zapisać.
Z kolei dysgrafia u dorosłych i młodzieży objawia się problemy z przelewaniem myśli na papier niepoprawną gramatyką i składnią, trudności ze zrozumieniem tego, co zostało zapisane, a także rozbieżność między tym, co dana osoba wie, a co jest w stanie zapisać.
Leczenie dysgrafii – jaka terapia będzie najlepsza?
Jak pomóc dziecku, nastolatkowi lub osobie dorosłej, która zmaga się z dysgrafią? Diagnoza i szybkie wdrożenie terapii jest w tym przypadku niezwykle ważne. Dysgrafię rozpoznaje pedagog szkolny lub psycholog, a następnie proponuje leczenie, umożliwiające pokonanie dysgrafii. Ćwiczenia manualne, polegające na malowaniu, pisaniu, zabawach z modeliną, wyklejaniu, sortowaniu koralików, rysowaniu szlaczków, łączeniu punktów, są kluczem do sukcesu. W terapii wykorzystuje się również ćwiczenia grafomotoryczne, których celem jest trenowaniu mięśni ramion i dłoni, np. kreślenie ósemek w powietrzu, wykonywanie krążeń ramionami czy manewrowanie palcami. Dziecku z dysgrafią może również pomóc ćwiczenie chwytu pęsetkowego, do którego stosuje się różne gry zręcznościowe, bierki, klipsy do ubrań i inne.
Tak, jak w przypadku innych zaburzeń uczenia się, nieleczona dysgrafia może wpływać na psychikę dziecka (np. rozwój fobii szkolnej) oraz na jego dorosłe życie.
Dysgrafia a matura
Uczniowie z dysleksją, dysgrafią i pozostałymi zaburzeniami uczenia się, mają prawo do dostosowanych warunków egzaminu, o ile posiadają opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej. Jeśli pismo jest nieczytelne i utrudnia ocenę prawidłowości zadań, uczniowie mogą pisać pracę na komputerze.
