Jak wygląda system szkolnictwa w Norwegii?

System oświaty w Norwegii zdecydowanie różni się od polskiego, o czym świadczy program nauczania oraz sposób oceniania uczniów. Sprawdź, jak wygląda szkoła w Norwegii i poznaj poszczególne etapy edukacji.

Jak wygląda szkoła w Norwegii?

Norweska szkoła różni się od polskiej. Znacznie większy nacisk kładzie się tam na zdobywanie wiedzy praktycznej, a nie teoretycznej. Z tego powodu w programie przewidziane są zajęcia z szycia, gotowania czy prac stolarskich, które odbywają się bez podziału na płeć. Stopnie w Norwegii wystawiane są dopiero od 8. klasy. Niskie oceny nie sprawiają, że uczeń nie otrzyma promocji do kolejnej klasy lub będzie on musiał powtarzać cały rok ze względu na niezaliczenie jednego przedmiotu. W sytuacji, gdy dziecko w danym semestrze nie poradziło sobie z matematyką, ma ono szansę nadrobić zaległości przez uczęszczanie na zajęcia do klasy niżej. Analogicznie, uczeń szczególnie uzdolniony, może realizować dany przedmiot w klasie wyżej.

Edukacja w Norwegii skupia się również na rozwijaniu umiejętności społecznych – dzieci przygotowują prezentacje, referaty, uczestniczą w dyskusjach, uczą się sztuki retoryki, negocjacji i argumentacji, a także występują publicznie.

Zupełnie inaczej wyglądają również relacje między nauczycielami i uczniami. Po pierwsze, w szkole w Norwegii każdy zwraca się do siebie na „ty”. Skrócenie dystansu nie sprawia jednak, że autorytet nauczyciela zostaje podważony. Wręcz przeciwnie – norwescy uczniowie mają okazję zdobywać wiedzę w życzliwej, przyjacielskiej atmosferze, a podczas lekcji czują się znacznie swobodniej, niż ich polscy koledzy. 

Wakacje i ferie w Norwegii

Wakacje w Norwegii rozpoczynają się w połowie czerwca i trwają do połowy sierpnia, zatem norwescy uczniowie wracają do szkoły wcześniej niż polscy. Podobnie jak w szkołach w Niemczech przewidziano również ferie jesienne, które wypadają na początku października i trwają około 5 dni. Oprócz tego, dzieci w Norwegi mają również przerwę świąteczną i tygodniowe ferie zimowe

System edukacji w Norwegii – etapy

System edukacji w Norwegii dzieli się na kilka etapów:

• barnehage (przedszkole);
• barneskole (szkoła podstawowa);
• ungdomsskole (gimnazjum/szkoła średnia I stopnia);
• videregående skole (liceum/szkoła średnia II stopnia);
• studia wyższe.

Przedszkole w Norwegii

Przedszkole jest nieobowiązkowym, odpłatnym etapem nauki w Norwegii. Edukacja przedszkolna obejmuje dzieci w wieku od 1. do 5. roku życia. Polega ona na zdobywaniu wiedzy przez zabawę, wspieraniu rozwoju malucha oraz pobudzaniu jego naturalnej ciekawości i kreatywności.

Dla polskiego rodzica zaskoczeniem może być fakt, iż maluchy większość dnia spędzają na świeżym powietrzu. Z tego powodu obowiązkowym wyposażeniem każdego dziecka jest odzież dopasowana do zmiennych warunków atmosferycznych, jakie panują w Norwegii. Podstawą jest ciepła kurtka lub kombinezon, płaszcz przeciwdeszczowy, kalosze, a także ubrania na zmianę. Najmłodsze dzieci śpią na zewnątrz w wózkach, pod specjalnym zadaszeniem. Przedszkola w Norwegii przeważnie nie oferują wyżywienia – obowiązkiem rodzica jest przygotowanie maluchowi lunchu w postaci kanapek oraz przekąsek, a także herbaty w termosie. Poza tym dzieci piją wodę z kranu, która w krajach skandynawskich ma bardzo wysoką jakość. Tym, co odróżnia norweskie przedszkola od polskich jest ich nietypowe wyposażenie w sprzęty i przedmioty, takie jak piekarnik oraz prawdziwe narzędzia, np. młotek i gwoździe. Maluchy uczestniczą w pieczeniu ciasteczek, budowaniu domku na drzewie, malowaniu płotu i innych „dorosłych” czynnościach.

Oprócz płatnych przedszkoli prywatnych i publicznych rodzice mogą skorzystać również z oferty przedszkoli otwartych. Dziecko pod opieką mamy lub taty może bawić się z innymi maluchami. To również doskonała okazja do zapoznania się z innymi rodzicami. Zazwyczaj są one darmowe lub opłacane symbolicznie.

Szkoła podstawowa w Norwegii

Szkoła podstawowa to obowiązkowy etap edukacji w Norwegii, który dziecko rozpoczyna w 6. roku życia. Trwa ona przez 10 lat i dzieli się na barneskole, obejmującą klasy od 1 do 7 oraz ungdomsskole (szkołę średnią I stopnia), która jest odpowiednikiem polskiego gimnazjum (klasy 8-10). Szkoła podstawowa w Norwegii jest całkowicie bezpłatna. Co więcej, uczniowie otrzymują również dostęp do darmowych podręczników oraz przyborów szkolnych: długopisów, ołówków, farb, zeszytów, flamastrów, kredek i innych. Podręczniki wypożyczane są na okres jednego roku i powinny zostać zwrócone w jak najlepszym stanie, aby młodsze dzieci również mogły z nich korzystać. Szkoła zapewnia ponadto przybory i materiały potrzebne na zajęcia praktyczne. Nieodpłatne są również wszelkie wyjazdy organizowane przez szkołę. Uczniowie, którzy nie mówią biegle w języku norweskim mają możliwość nauki w trybie specjalnym. Trwa ona do momentu, gdy dziecko opanuje język na tyle, by móc przejść na tryb normalny. System nauczania w Norwegii jest zatem bardzo przychylny dla emigrantów.

Kasy 1-7 szkoły podstawowej w Norwegii

W pierwszej klasie dzieci uczą się alfabetu, dodawania i odejmowania, a także podstaw języka angielskiego. Nauka w dużej mierze odbywa się poprzez zabawę i wykorzystuje np. gry edukacyjne. W przypadku problemów z nauką, do 4. klasy mogą one również korzystać z nieodpłatnych zajęć pozalekcyjnych.

Od 2. do 7. klasy uczniowie są wprowadzani w matematykę, język angielski, niektóre przedmioty ścisłe, muzykę oraz religię, która nie dotyczy jedynie chrześcijaństwa, ale skupia się na historii wielu innych wyznań. W piątej klasie zajęcia zostają uzupełnione o geografię, nauki społeczne i historię. System szkolnictwa w Norwegii zakłada, że do 8. klasy dzieci nie otrzymują ocen, a jedynie opinię wystawioną przez nauczyciela.

Klasy 8-10 szkoły podstawowej w Norwegii

W klasach 8-10 poza typowymi przedmiotami, w planie zajęć przewidziano również zajęcia z dodatkowego języka obcego, który uczniowie wybierają sami. Najczęściej jest to francuski, hiszpański lub niemiecki. Na zakończenie nauki w szkole podstawowej uczniowie przystępują do ogólnokrajowych egzaminów i otrzymują świadectwo, na którym podaje się uzyskane oceny. Będą miały one kluczowe znaczenie podczas rekrutacji do szkoły średniej.

Szkoła średnia w Norwegii

Szkoła średnia w Norwegii jest dobrowolna i bezpłatna, jednak uczniowie muszą zapewnić sobie niezbędne wyposażenie. Osoby, które się na nią zdecydują mają do wyboru dwie główne ścieżki kształcenia: ogólną i zawodową. Podobnie jak szkole podstawowej, podręczniki są im wypożyczane na rok. W niektórych placówkach popularną praktyką jest również uiszczenie niewielkiej opłaty na plecak oraz laptopa. Po zakończeniu nauki staje się on własnością absolwenta szkoły. Do wyboru są trzy szkoły ponadgimnazjalne:

• przygotowujące do podjęcia studiów wyższych;
• średnie o niższym poziomie nauczania;
• zawodowe.

W pierwszej klasie liceum program nauczania obejmuje matematykę (o wybranym poziomie trudności), przedmioty ścisłe (chemię, fizykę), biologię, geografię, język norweski, język angielski, wybrany język dodatkowy, naukę o społeczeństwie oraz wychowanie fizyczne.

W klasie drugiej uczniowie wybierają jeden z dwóch bloków przedmiotów: ścisły lub humanistyczny. Ta decyzja będzie miała wpływ na liczbę przedmiotów kierunkowych. Wśród nich znajdują się m.in. muzyka, aktorstwo, nauki społeczno-polityczne, ekonomia, nauki ścisłe oraz przedmioty związane z: medycyną, ekonomią, sportem, elektryką, gastronomią, budownictwem, technologią, projektowaniem, opieką socjalną, mediami, usługami komunikacyjnymi czy rolnictwem.

W trzeciej klasie uczniowie mogą kontynuować wybrane wcześniej przedmioty lub zmienić je.

Szkoła średnia w Norwegii na poziomie ogólnym

Szkoła średnia w Norwegii na poziomie ogólnym trwa przez 3 lata i jest odpowiednikiem polskiego liceum ogólnokształcącego. Umożliwia przygotowanie do dalszej edukacji na studiach. Uczniowie mają do wyboru trzy programy kształcenia:

• ogólny;
• wychowanie fizyczne i edukację sportową;
• edukację teatralną, muzyczną i taneczną.

Szkoła średnia w Norwegii na poziomie zawodowym

Zawodowa szkoła średnia trwa 4 lata, a jej celem jest uzyskanie kwalifikacji zawodowych. Do wyboru uczniów jest 9 programów kierunkowych:

• budownictwo;
• projektowanie, sztuka, rzemiosło;
• energia elektryczna i elektronika;
• zdrowie i opieka społeczna;
• media i komunikacja;
• rolnictwo, rybołówstwo i leśnictwo;
• żywienie;
• transport i usługi;
• produkcja techniczna i przemysłowa.

System szkolnictwa w Norwegii umożliwia uczniom zdobycie tytułu zawodowego w ponad 180 profesjach. Edukacja zawodowa obywa się w modelu 2+2, który zakłada dwa lata teoretycznej nauki w szkole zawodowej, a następnie dwuletni przyuczenie do zawodu. Staż jest obowiązkowy i odbywa się w wybranym przez ucznia przedsiębiorstwie publicznym lub prywatnym. W znalezieniu miejsca praktyk pomagają władze samorządowe.

Sprawdź również: Szkoła w USA

Studia w Norwegii

Do rozpoczęcia studiów w Norwegii niezbędne jest studiekompetanse, które uzyskuje się po zdaniu egzaminów po szkole średniej. Prawo do studiowania w przypadku niektórych uczelni może również zapewnić realkompetanse, czyli doświadczenie zdobyte w miejscu pracy, ściśle powiązane z wybranym kierunkiem studiów. Ukończenie szkoły zawodowej nie daje możliwości ubiegania się na studia wyższe, jednak jej absolwenci mogą otrzymać studiekompetanse, dzięki specjalnym kursom. W Norwegii jest 77 uczelni wyższych, w tym uniwersytety, uniwersytety zawodowe, uczelnie policyjne, wojskowe, prawne, artystyczne, a także prywatne i publiczne koledże uniwersyteckie.  Studia w Norwegii są darmowe – studentów obowiązuje jedynie symboliczna opłata semestralna, wynosząca 300-600 koron norweskich.

Zobacz również: System oświaty w Finlandii

A Ty co sądzisz o systemie oświaty w Norwegii? Czy chciałbyś uczyć się w norweskiej szkole? Podziel się swoją opinią w komentarzu! 👇