Niezależnie od tego, czy chcesz się przebranżowić, zmienić swoje nawyki żywieniowe czy zdobyć nowe umiejętności, musisz przejść przez kilka etapów. Sprawdź w naszym wpisie, czym jest drabina kompetencji i jakie są jej fazy. Rozwój umiejętności i zdobywanie wiedzy są kluczowe na każdym etapie życia, nie tylko zawodowym.
Drabina kompetencji – co to jest?
W określeniu poziomu swojej wiedzy, pomocny może być model drabiny kompetencji. Definicja mówi, iż jest to przejście od nieświadomej niekompetencji do nieświadomej kompetencji. Można go z powodzeniem porównać do wspinania się po drabinie. Proces uczenia się prowadzący do zdobycia nowych umiejętności to zatem istota drabiny kompetencji. Autorem tego modelu jest Noel Burch, amerykański twórca filmów i teoretyk filmowy, który opracował ją w latach 70. XX wieku.
Drabina kompetencji – opis faz
Skoro wiemy już, co określa drabina kompetencji, możemy przejść do jej czterech faz. Są to:
- nieświadoma niekompetencja (nie wiem, że nie wiem) – na tym etapie nie zdajemy sobie sprawy z naszej niekompetencji. Nie wiemy lub nie rozumiemym, jak coś działa, dlatego wykonujemy pewne zadania w sposób niewłaściwy. Nie mamy również potrzeby ani motywacji, żeby to zmienić. Na tym etapie niektórzy podważają przydatność pewnych umiejętności. Warto jednak wiedzieć, że tylko my jesteśmy w stanie uświadomić sobie braki w swojej wiedzy i umiejętnościach, a następnie zmotywować się do zmiany. Tylko w ten sposób będziemy w stanie przejść do kolejnego szczebla drabiny rozwoju kompetencji;
- świadoma niekompetencja – na tym etapie uświadamiamy sobie brak konkretnych umiejętności oraz pragnienie, żeby zmienić ten stan. Kluczowe jest zdanie sobie sprawy, że zdobycie nowych kompetencji będzie miało dla nas dużą wartość. Dzięki temu, będzie nam dużo łatwiej na kolejnych etapach. Jak dotrzeć do wyższego szczebla drabiny? Musimy rozpocząć naukę, zapisać się na kurs czy do szkoły policealnej;
- świadoma kompetencja – na tym etapie widzimy zdobytą wiedzę i jesteśmy w stanie wykorzystać ją w praktyce. Podczas korzystania z nowych umiejętności, niezbędna jest mocna koncentracja. Regularne ćwiczenia sprawiają, że że wkrótce będziemy stosować ją naturalnie, bez potrzeby skupienia;
- nieświadoma kompetencja – to ostatni szczebel drabiny kompetencji. Przykładem są pracownicy z wieloletnim stażem, którzy stosują swoje umiejętności niemal automatycznie i mogą uczyć innych. Innymi słowy – to poziom mistrzowski. Niestety, ma on również swoją ciemniejszą stronę. Osobom, które dotarły na szczyt drabiny kompetencji może wydawać się, że wiedzą już wszystko, przez co spoczywają na laurach i zamykają się na nowe. To zaś jest równoznaczne z cofaniem się. Jeśli nie chcemy do tego dopuścić, musimy cały czas szlifować swoje umiejętności, np. poprzez uczestnictwo w wykładach lub szkoleniach.
Sprawdź również: Kompetencje społeczne – czym są i jak je rozwijać?
Drabina rozwoju kompetencji – dlaczego jest ważna?
Drabina kompetencji pokazuje nam, jak wygląda proces uczenia się i jakie emocje mu towarzyszą. Dzięki temu, że posiadamy świadomość kolejnych etapów, które towarzyszą zdobywaniu wiedzy i umiejętności, przestajemy mieć wygórowane oczekiwania wobec spodziewanych efektów. Uświadamiamy sobie również, że dotarcie na szczyt jest poprzedzone ciężką pracą. Jeśli chcemy osiągnąć poziom mistrzowski w danej dziedzinie, nie możemy pominąć żadnego szczebla. Najważniejszym z nich jest uświadomienie sobie własnej niewiedzy i pragnienie zmiany tego stanu rzeczy.
