Fobia szkolna – co to jest i jak ją pokonać?

Fobia szkolna to uciążliwy problem dzieci i młodzieży, który może również wpływać na dorosłe życie. Zbagatelizowana prowadzi do depresji, kłopotów z funkcjonowaniem społecznym oraz trudności z nawiązywaniem relacji. Sprawdź, jak objawia się fobia społeczna oraz co możesz zrobić, żeby pomóc dziecku lub nastolatkowi uporać się z tą przypadłością.

Co to jest fobia szkolna?

Fobia szkolna to rodzaj zaburzeń lękowych, który dotyka dzieci i młodzież w wieku szkolnym. Objawia się ona dużym stresem związanym z uczęszczaniem do szkoły i tendencją do opuszczania lekcji. Fobię szkolną rozumie się jako lęk przed szkołą samą w sobie lub sytuacjami, które mają w niej miejsce np. odpytywaniem przy tablicy, sprawdzianami, przemocą rówieśniczą, konfrontacją z budzącym lęk nauczycielem, publicznymi uwagami, ocenianiem i poniżaniem. U mniejszych dzieci wiąże się ona z lękiem separacyjnym związanym z powrotem rodzica do pracy. Fobia szkolna może pojawić się u przedszkolaków, uczniów szkoły podstawowej oraz licealistów. Nie jest ona wymówką spowodowaną stresem przed egzaminem, ale poważnym problemem, który może odbić się na dorosłym życiu. Z tego powodu tak ważne jest postawienie diagnozy i wdrożenie leczenia, które pomoże dziecku lub nastolatkowi uporać się z lękiem.  

Fobia szkolna – objawy

Fobia szkolna u nastolatków i małych dzieci objawia się w podobny sposób np. przyspieszonym biciem serca, nadmierną potliwością, suchością w ustach, bólem i skurczami brzucha, wymiotami, biegunką, nudnościami, bólem głowy, napadami paniki, brakiem apetytu a nawet gorączką. Występują one najczęściej wieczorem i rankiem przed pójściem do szkoły, nasilają się również po dłuższej nieobecności w szkole związanej z wakacjami czy feriami. Jeśli dziecko lub nastolatek skarżą się na objawy tego typu, najważniejsze jest, aby nie karcić go za próbę wymigania się od lekcji. Kluczowa w tym wypadku może okazać się szczera rozmowa i znalezienie przyczyny tak silnego stresu. Warto pamiętać, że jakość życia osób zmagających się z różnego rodzaju fobiami jest znacząco obniżona i porównywalna do życia pacjentów z depresją. Wpływa ona nie tylko na oceny dziecka lub nastolatka, ale również jego kontakty z rówieśnikami. Co więcej, fobia szkolna może powodować problemy z funkcjonowaniem społecznym, aktywnością zawodową, nawiązywaniem relacji interpersonalnych w dorosłym życiu, a nawet przyczynić się do fobii społecznej w pracy.

Fobia szkolna a wagarowanie – jak je odróżnić?

Wielu rodziców ma problem z odróżnieniem wagarowania od fobii szkolnej. Objawy tej przypadłości są trudne do symulowania, a po dziecku lub nastolatku widać duży stres. Uczniowie wagarujący starają się ukryć przed rodzicami nieobecność w szkole, nie skarżą się na żadne objawy somatyczne, chętnie przebywają poza domem, uciekają z zajęć, oszukują rodziców i nauczycieli, a przede wszystkim nie odczuwają lęku przed pójściem do szkoły. Dzieci cierpiące na fobię szkolną mają przyzwolenie opiekunów na opuszczanie lekcji, nie symulują objawów, spędzają dużo czasu w domu, szkoła jest dla nich ważna i zależy im na nauce, ale nie są w stanie normalnie funkcjonować w czasie zajęć. 

Sprawdź także: Bullying – jak przeciwdziałać temu zjawisku w szkole i pomóc prześladowanym uczniom?

Fobia szkolna – jak sobie radzić z tą przypadłością?

Istnieje kilka sposobów, które mogą pomóc dziecku lub nastolatkowi uporać się z fobią szkolną. Leczenie polega przede wszystkim na spotkaniach z psychoterapeutą oraz przyjmowaniu odpowiednich leków. Dobre efekty dają również ćwiczenia oddechowe oraz trening Jacobsona, których pacjent ma szansę nauczyć się podczas terapii. Jak jeszcze pomóc dziecku lub nastolatkowi z fobią szkolną? Edukacja domowa może być w tym przypadku szczególnie przydatna, dlatego warto je rozważyć.