System edukacji w Danii uchodzi za jeden z najlepszych i najefektywniejszych na świecie, a duńskie szkoły charakteryzuje skoncentrowanie na wspieraniu swoich uczniów. Sprawdź, jak wygląda oświata w tym kraju oraz dowiedz się, dlaczego warto wyjechać na studia do Danii.
Jak wygląda szkoła w Danii?
Dania jest jednym z najszczęśliwszych krajów świata – według raportu WHO zajęła ona drugie miejsce po Finlandii. To jednak nie jest jedyny powód do dumy dla Duńczyków. UN’s Human Development Index w 2019 ustaliło, że system edukacji w Danii osiągnął wskaźnik na poziomie 0,920, co oznacza, że znajduje się w pierwszej dziesiątce najlepszych na świecie.
Podobnie jak w szkole w Finlandii, duńscy nauczyciele rzadko zadają swoim uczniom prace domowe. Nie przykładają oni również wielkiej uwagi do stopni. Do VII klasy obowiązują oceny opisowe – nauczyciel sugeruje, co jest w porządku, a co warto poprawić. W przypadku, gdy dziecko nie radzi sobie na lekcjach, szkoła organizuje dodatkowe zajęcia wyrównawcze. Na pomoc mogą liczyć także ci uczniowie, którzy nie znają dostatecznie języka duńskiego. Na tym jednak podobieństwa z Finlandią się nie kończą. Podobnie jak w sąsiednim kraju, wszystkie dzieci traktowane są na równi – nie ma podziału na lepszych i gorszych uczniów. Szkoła zapewnia im także darmowe podręczniki i materiały dydaktyczne.
Warto wiedzieć, że w Danii nie ma obowiązku szkolnego jako takiego, ale istnieje obowiązek nauki, któremu podlega każdy młody człowiek w wieku od 6 do 16 lat. Oznacza to, że rodzice mogą podjąć decyzję o kształceniu swojego dziecka w domu. Edukacja domowa nie jest jednak popularna. Ponad 80 proc. obywateli tego kraju wysyła swoje dzieci do szkół publicznych, a połowa uczniów decyduje się na kontynuowanie nauki po ukończeniu 16 roku życia.
Ferie i wakacje w Danii
Rok szkolny w Danii rozpoczyna się w połowie sierpnia, a kończy w połowie czerwca. Duńscy uczniowie mają 6 tygodni wakacji letnich. Podobnie jak w szkołach w Norwegii, przewidziane są również ferie jesienne, zimowe oraz wielkanocne.
System oceniania w Danii
W klasach I-VII szkoły podstawowej rodzice dwa razy do roku otrzymują opisową informację na temat postępów ucznia z poszczególnych przedmiotów. Od klasy VIII obowiązuje siedmiostopniowa skala ocen. Stopnie są przyznawane nie tylko za wyniki ze sprawdzianów, ale także zachowanie czy ogólne zaangażowanie w naukę. Ocenie podlegają wyłącznie te przedmioty, z których uczeń będzie zdawał egzaminy na koniec IX klasy. Siedmiostopniową skalę stosuje się zarówno w szkołach w Danii, jak i na uczelniach wyższych. Wygląda ona następująco:
| Ocena | Opis |
| 12 | celująca |
| 10 | bardzo dobra |
| 7 | dobry |
| 4 | zadowalający |
| 02 | wystarczająco |
| 00 | niewystarczający |
| -3 | nieakceptowalny |
System edukacji w Danii – etapy
System edukacji w Danii dzieli się na kilka etapów:
- børnehaveklasse (klasa zerowa),
- folkeskole (szkoła podstawowa i średnia I stopnia),
- gymnasium (szkoła średnia II stopnia)
- studia wyższe.
Edukacja przedszkolna
W Danii żłobki oraz przedszkola są nieobowiązkowe i nie stanowią części systemu edukacji tego kraju. Placówki opieki dziennej podlegają Ministerstwu Społecznemu oraz radzie miasta. Do duńskich żłobków mogą uczęszczać maluchy do 3 roku życia, a do przedszkoli – dzieci w przedziale wiekowym 3-7 lat. Istnieją również zintegrowane instytucje, które łączą obie te placówki. Dzienna opieka nad dziećmi jest odpłatna – 70-75 proc. finansuje państwo, a pozostałe 30-25 procent regulują rodzice. Ceny różnią się w zależności od gminy. Przedszkole w Kopenhadze może kosztować 1 700 złotych miesięcznie, a w mniejszych miastach, około 1 000 złotych. Wyższe opłaty obowiązują w tych gminach, które zapewniają gwarancję miejsca.
Przedszkole w Danii przygotowuje dziecko do nauki w szkole podstawowej. W placówkach tego typu zwykle nie obowiązuje ustalony harmonogram dnia. Dzieci uczą się poprzez zabawę. Uczestniczą one również w darmowych zajęciach językowych z angielskiego oraz niemieckiego. Poza tym maluchy spędzają czas na zabawie na świeżym powietrzu. W latach 50. XX wieku w Danii powstała idea leśnych przedszkoli, które są popularne po dziś dzień.
Zerówka i szkoła podstawowa
Pierwszym obowiązkowym etapem edukacji w Danii jest børnehaveklasse, czyli klasa zerowa. Podobnie jak w Polsce, uczęszczają do niej dzieci w wieku 6 lat. Naukę w folkeskole, czyli szkole publicznej, łączącej podstawówkę i szkołę średnią I stopnia, rozpoczynają siedmiolatkowie. Razem z zerówką, obowiązkowa nauka trwa 10 lat. W szkole podstawowej w Danii promocja z klasy do klasy odbywa się w sposób ciągły przez cały okres nauki.
Duński program nauczania składa się z trzech bloków przedmiotowych: humanistycznego, ścisłego oraz praktycznego/artystycznego. Pierwszy z nich obejmuje przedmioty takie jak język duński, język angielski, historia, wiedza o społeczeństwie oraz religia chrześcijańska. Blok nauk ścisłych składa się z matematyki, fizyki/chemii, geografii i biologii. Z kolei blok praktyczno-artystyczny obejmuje wychowanie fizyczne, plastykę, muzykę, projektowanie tkanin, obróbkę drewna i metalu, a także zajęcia gospodarstwa domowego. Szkoły w Danii oferują swoim uczniom liczne przedmioty dodatkowe. W klasach VII-X młodzież może wybrać drugi język obcy (niemiecki lub francuski), a w klasach VIII-X technologię, media, sztukę, fotografię, film, dramat, muzykę, obróbkę drewna i metalu, zajęcia gospodarstwa domowego oraz inne przedmioty warsztatowe.
Co ważne, uczniowie kończą szkołę w tym samym składzie, w którym ją zaczęli. Klasie przypisany jest jeden wychowawca, który prowadzi ją przez 9 lat. Dzięki temu może on dobrze poznać słabsze i silniejsze strony swoich wychowanków, a następnie udzielić im wsparcia.
Egzaminy na koniec szkoły podstawowej
System szkolnictwa w Danii zakłada, że na zakończenie 9 klasy uczniowie podchodzą do egzaminów z siedmiu przedmiotów. Pięć z nich jest obowiązkowych dla każdego. Obejmują one ustny i pisemny język duński, pisemną matematykę, ustny angielski oraz ustną fizykę/chemię. Ponadto każdy uczeń musi dodatkowo przystąpić do dwóch egzaminów wyznaczanych drogą losowania. Pierwszy należy do grupy humanistycznej, w której skład wchodzą pisemny język angielski, dodatkowy język obcy (francuski lub niemiecki), historia, nauki społeczne i religia chrześcijańska. Drugi należy do grupy przyrodniczej, w której skład wchodzą geografia oraz biologia.
Uczniowie mają również możliwość uczęszczania do nieobowiązkowej 10. klasy, w której mogą poprawić oceny oraz podjąć decyzję na temat dalszej edukacji i przyszłej kariery.
Szkoła średnia II stopnia
Po zakończeniu szkoły podstawowej, uczniowie mogą rozpocząć naukę w placówce ogólnokształcącej lub zawodowej o wybranym profilu. Każda z nich kończy się egzaminem maturalnym, który umożliwia rozpoczęcie nauki na uczelni wyższej. W Danii edukacja na poziomie szkoły średniej II stopnia może odbywać się:
- gymnasium – trzyletnia szkoła ogólnokształcąca o orientacji akademickiej;
- højere forberedelseseksamen (HF) – dwuletnia szkoła o orientacji akademickiej przeznaczona dla uczniów, którzy ukończyli X klasę szkoły podstawowej;
- højere handelseksamen (HHX) – trzyletnia szkoła skupiająca się na obszarze handlowym;
- højere teknisk eksamen (HTX) – trzyletnia szkoła skupiająca się na obszarze technicznym i ścisłym;
- erhvervsuddannelser (EUD) – placówka łącząca gymnasium oraz szkołę zawodową. Zazwyczaj trwa ona dłużej niż 3 lata. Umożliwia zdanie egzaminu maturalnego oraz zawodowego.
- studenterkursus – odpowiednik gymnasium, który umożliwia zdanie egzaminu maturalnego w dwa lata. Uczniowie nie realizują przedmiotów, takich jak religia czy wychowanie fizyczne.
Studia w Danii
Po zdaniu duńskiego odpowiednika egzaminu maturalnego, uczniowie mogą rekrutować na studia. W Danii istnieją dwa typy uczelni wyższych: tradycyjne uniwersytety oraz akademie nastawione na praktyczne przygotowanie do zawodu. Uniwersytety to placówki naukowo-badawcze kształcące na poziomie licencjackim, magisterskim i doktorskim. Umożliwiają one przygotowanie do zawodu oraz kariery naukowej. Należą do nich również uczelnie będące odpowiednikami polskich Akademii Sztuk Pięknych.
W Akademiach Nauk Stosowanych można odbyć studia licencjackie trwające 3-3,5 roku lub studia dwustopniowe, tzw. AP degree i Top-up Bachelor. Nauka w akademiach nastawiona jest na kształcenie umiejętności praktycznych w zakresie finansów, IT, marketingu czy zarządzania. Większość kierunków oferowana jest w języku angielskim. Absolwenci ANS po zdobyciu tytułu licencjata mogą rozpocząć studia magisterskie.
Studia w Danii są bezpłatne dla Duńczyków oraz obywateli Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii. Duńskie uczelnie akceptują polską maturę. W zależności od wybranego kierunku, przyszły student musi również mieć wyrobioną odpowiednią liczbę godzin z konkretnych przedmiotów z liceum i technikum, a także zdać egzamin z języka angielskiego. Warto jednak pamiętać, że Dania jest jednym z najdroższych krajów w Europie. Średnie koszty życia w tym kraju to 6-8 tys. koron duńskich, czyli około 3,6-4,8 tysięcy złotych.
A co Ty uważasz na temat systemu edukacji w Danii? Podziel się swoją opinią w komentarzu! 👇
