Każdy uczeń powinien zapoznać się z wewnątrzszkolnym systemem oceniania. Pomaga on w podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych ucznia oraz ocenie jego zdolności i zachowania. Co to jest wewnątrzszkolny system oceniania i w jakim rozporządzeniu opisane są zasady dotyczące WSO w szkole podstawowej oraz ponadpodstawowej?
Co to jest WSO w szkole?
WSO (wewnątrzszkolny system oceniania) to element statutu szkoły, w którym zapisane są zasady dotyczące oceniania osiągnięć uczniów. Pozwala on na umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji zajęć oraz stosowanych przez nich metod.
Wewnątrzszkolny system oceniania zawiera również reguły dotyczące informowania uczniów oraz ich rodziców o wymaganiach edukacyjnych. Na jego podstawie nauczyciele wystawiają śródroczne i roczne oceny klasyfikacyjne z obowiązkowych zajęć edukacyjnych, określają zasady dotyczące egzaminu klasyfikacyjnego, a także ustalają, w jaki sposób informacje o specjalnych uzdolnieniach ucznia, jego postępach w nauce oraz ewentualnych problemach będą przekazywane jego rodzicom. Ponadto WSO określa zasady przeprowadzania egzaminów klasyfikacyjnych i poprawkowych.
Co powinien zawierać przedmiotowy system oceniania?
Przedmiotowy system oceniania w szkole podstawowej i ponadpodstawowej jest zbiorem zasad oceniania z danego przedmiotu. Jest on oparty na wewnątrzszkolnym systemie oceniania uczniów, dydaktyk dba jednak o dostosowanie go do etapu nauczania, a także przedmiotu, którego dotyczy.
Ponadto w przedmiotowym systemie oceniania opisuje się kryteria ocen. Znajdują się tam także informacje o wymaganiach edukacyjnych wynikających z programu nauczania danego przedmiotu. Przedmiotowy system nauczania powinien być spójny z wewnątrzszkolnym systemem oceniania.
Wewnątrzszkolny system oceniania: podstawa prawna
Na jakiej podstawie układany jest wewnątrzszkolny system oceniania? Rozporządzenie z 2015 r., które przyjęte zostało przez Ministra Edukacji Narodowej, określa sposób prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji przez publiczne szkoły, przedszkola i placówki – to jeden z aktów normatywnych, zgodnie z którymi tworzy się WSO.
Oto pozostałe dokumenty, które regulują kształt wewnątrzszkolnego systemu oceniania:
- rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposoby oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych,
- ustawa o Systemie Oświaty z dn. 7 września 1991 r. z późniejszymi zmianami,
- rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.
Cele wewnątrzszkolnego systemu oceniania w edukacji wczesnoszkolnej
Najważniejszym zadaniem, które realizowane jest przez wewnętrzny system oceniania, jest informowanie uczniów oraz ich rodziców lub opiekunów prawnych o poziomie osiągnięć edukacyjnych dziecka, zapewnienie dzieciom motywacji do nauki i pomoc w planowaniu rozwoju oraz realizacji tych planów. Ponadto dzięki wewnątrzszkolnemu systemowi oceniania w szkole podstawowej nauczyciel może opracować i ulepszać metody, które stosuje w pracy z młodzieżą – nie tylko zdolną, ale także potrzebującą dodatkowego wsparcia dydaktyka.
Wewnątrzszkolny system oceniania w klasach I-III pozwala na opracowanie skutecznych metod nauczania oraz sposobu oceniania dzieci. Powinien on umożliwić dziecku rozwój oraz zachęcać je do zdobywania wiedzy. Cel ten można osiągnąć poprzez odpowiednie motywowanie ucznia – chwalenie go za osiągnięcia oraz odpowiedni sposób oceniania ucznia. Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na zaangażowanie oraz wyniki dziecka, uwzględniając jego predyspozycje.
W przypadku kształcenia zintegrowanego wewnątrzszkolny system oceniania dostosowany jest do takiej metody nauczania uczniów klas I-III, która zakłada łagodne przejście od wychowania przedszkolnego do edukacji w szkole.
Wewnątrzszkolny system oceniania w liceum
WSO w liceum pozwala na określenie ewentualnych braków ucznia oraz ocenę jego zachowania i efektów nauczania. Dzięki temu wychowanek szkoły ponadpodstawowej, jego nauczyciele oraz rodzice mają szanse na popracowanie nad problemami nastolatka, co może przyczynić się do uzyskania przez niego wyższego wyniku egzaminu klasyfikacyjnego.
Zobacz też: Średnia ocen – jak obliczyć? Ile potrzeba do czerwonego paska?
Zgodnie z WSO najczęściej na wniosek licealisty lub jego rodziców udostępniana jest dokumentacja dotycząca oceniania ucznia. Możliwość zapoznania się z nią pozwoli na ocenę najważniejszych kierunków edukacji nastolatka i sprawdzenia przez niego (oraz rodziców/opiekunów) postępów, których dokonuje.
Ewaluacja wewnątrzszkolnego systemu oceniania
Ewaluację wewnątrzszkolnego systemu oceniania przeprowadza się, by określić jakość edukacji w szkole. Dzięki niej możliwe jest też wprowadzenie zmian w szkolnym planie nauczania, które sprawią, że placówka będzie w większym stopniu spełniać oczekiwania uczniów oraz ich rodziców.
Ocenianie umiejętności ucznia oraz jego zachowania pozwala na rozpoznanie mocnych stron dziecka oraz tych z nich, nad którymi należy popracować. Dobrze przygotowany system oceniania w szkole podstawowej pozwoli na odpowiednio szybkie udzielanie uczniowi pomocy w przypadku zauważenia u niego trudności w nauce, zaś w szkole ponadpodstawowej – na nadrobienie zaległości.
Wewnątrzszkolny system oceniania zachowania
Ocenianie zachowania ucznia polega na ocenie przez dydaktyków, wychowawcę klasy i rówieśników dziecka stopnia przestrzegania przez ucznia zasad współżycia społecznego oraz obowiązujących zasad etycznego zachowania, a także obowiązków ucznia. W wewnątrzszkolnym systemie oceniania znajdują się ważne informacje o kryteriach oceniania zachowania, a także konsekwencjach uzyskania nagannej rocznej oceny z zachowania oraz wyższych not.
Podczas pierwszego zebrania dla rodziców z wychowawcą otrzymują oni informacje o możliwościach dotyczących ustalania oceny z zachowania ucznia, a także odwoływania od niej. Tego rodzaju wiadomości przekazywane są rodzicom/prawnym opiekunom dzieci w formie ustnej.
WSO: nauka zdalna
Ze względu na sytuację epidemiczną szkoły zmieniły sposób nauczania, a co za tym idzie – wewnątrzszkolny system oceniania. Przy nauce zdalnej konieczne było wprowadzenie przejściowych zasad, które określą sposoby realizacji podstawy programowej oraz metody oceniania postępów uczniów.
Decyzja dotycząca metod monitorowania pracy młodzieży należy do nauczyciela zatrudnionego w danej szkole. W okresie nauczania zdalnego powinien on także prowadzić konsultacje, podczas których uczniowie oraz ich rodzice będą mogli porozmawiać na temat zachowania i wyników w nauce dziecka.
W celu zapoznania się z ogólnymi zasadami obowiązującymi w określonej placówce edukacyjnej należy zapoznać się ze statutem szkoły, którego częścią jest wewnątrzszkolny system oceniania. W przypadku chęci zdobycia bardziej szczegółowych informacji o określonym przedmiocie odpowiedzi należy szukać w przedmiotowym systemie oceniania.
