Powtarzanie klasy: w jakich przypadkach?

Powtarzanie klasy w szkole podstawowej lub liceum niekiedy może okazać się najlepszym rozwiązaniem dla ucznia. Opisujemy, w jakich przypadkach dziecko może nie zdać do następnej klasy. Jak napisać i do kogo kierować wniosek o powtarzanie roku? Czy jest to powód do wstydu, czy raczej szansa?

Kiedy ucznia może czekać powtarzanie klasy?

Każdy z uczniów posiada szereg praw i obowiązków. Jednym z podstawowych praw ucznia jest prawo do nauki. Należy pamiętać także o istnieniu obowiązku nauki wobec osób do 18. roku życia. Czasami, gdy wystąpią ku temu określone przesłanki, uczniowie realizujący wspomniany obowiązek pozostają drugi rok w tej samej klasie. Może to nastąpić na wniosek rodziców o powtarzanie klasy lub w innych przypadkach. Co ważne, szkoła nie ma prawa usunąć ucznia z listy, jeśli nie otrzyma on promocji – jej obowiązkiem jest zapewnienie mu możliwości kontynuowania nauki.

Jak stanowi art. 44o ust. 7 i art. 44q ust. 4 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty, rok powtarzają uczniowie, którzy nie otrzymali promocji do klasy kolejnej, wyższej programowo (z wyjątkiem klas I-III szkoły podstawowej).

Zdarza się, że dzieci uczęszczające do szkoły podstawowej nie są emocjonalnie gotowe na dalsze etapy nauki. Czy możliwe jest wówczas złożenie wniosku o powtarzanie klasy? Jak wygląda powtarzanie tej samej klasy w liceum, technikum czy szkole zawodowej?

Powtarzanie klasy w szkole podstawowej

Warto nadmienić, że w przypadku nauczania początkowego uczeń automatycznie zdaje do kolejnej klasy. Powtarzanie pierwszej klasy, drugi rok w drugiej klasie lub pozostanie w trzeciej klasie nie zdarza się nawet wtedy, gdy dziecko opuszcza zajęcia – niekiedy w przypadku powyżej 50 proc. nieobecności, jeśli taki zapis znajduje się w regulaminie szkoły, uczeń musi zdać egzamin klasyfikujący. W praktyce jednak jest to niezwykle rzadka sytuacja.

Powtarzanie pierwszej klasy szkoły podstawowej czy dwóch kolejnych klas to przypadek, do którego może dojść na wniosek lub za zgodą rodzica. Jakie może być uzasadnienie pozostania w tej samej klasie w edukacji wczesnoszkolnej (klasach I-III)?

Uczeń powtarza klasę na wniosek rodziców lub za ich zgodą tylko wówczas, gdy dziecko nie radzi sobie z przyswajaniem materiału. Uzasadnieniem może być także zły stan jego zdrowia (np. zaburzenia wzroku) lub rozwój emocjonalny (dziecko może nie zdać do kolejnej klasy, gdy uważa się, że nie jest na to gotowe). Pozostanie przez ucznia w tej samej klasie możliwe jest, gdy wniosek o powtarzanie klasy pierwszej szkoły podstawowej (lub dwóch kolejnych klas) złoży wychowawca bądź rodzic – każdą tego rodzaju sprawę rozpatruje rada pedagogiczna.

Od czwartej klasy szkoły podstawowej w celu uzyskania promocji do następnej klasy dziecko musi otrzymać pozytywne oceny roczne ze wszystkich obowiązkowych przedmiotów. Pozostanie w tej samej klasie może mieć miejsce wśród uczniów, którzy nie spełnią tego warunku i/lub opuścili ponad 50 proc. zajęć.

Co istotne, w przypadku otrzymania promocji do następnej klasy przez uczniów klas IV-VIII niemożliwe jest powtarzanie roku. Może do niego dojść jedynie w przypadku braku promocji dziecka do kolejnej klasy albo nieukończenia przez nie szkoły.

Powtarzanie klasy w szkole ponadgimnazjalnej

Uczniowie szkół ponadpodstawowych zazwyczaj przejawiają inne podejście do nauki, stąd powtarzanie pierwszej klasy liceum, drugi rok w szkole zawodowej czy powtarzanie klasy maturalnej zdarzają się stosunkowo rzadko. W przypadku problemów w nauce możliwe są egzaminy poprawkowe lub warunkowa promocja do następnej klasy.

Niekiedy jednak powtarzanie 1 klasy technikum, liceum czy szkoły zawodowej może okazać się najlepszym rozwiązaniem. Następuje to szczególnie w takich przypadkach, gdy nie ma innego sposobu na nadrobienie zaległości przez ucznia.

Podanie o powtarzanie klasy maturalnej czy też podanie o powtarzanie roku szkolnego technikum może złożyć sam nastolatek, któremu nie udało się zaliczyć wszystkich przedmiotów lub osiągnąć co najmniej 50-procentowej frekwencji.

Niekiedy powtarzanie klasy w technikum, liceum czy szkole zawodowej uznawane jest za jedną z metod wychowawczych, których zadaniem jest przygotowanie uczniów do dorosłego życia i ponoszenia konsekwencji swoich czynów. Bowiem po skończeniu edukacji w szkole średniej, uczeń musi zastanowić się, co robić dalej. Praca, studia a może szkoła policealna? Niezależnie jednak od wybranego kierunku, dana osoba musi być gotowa na kolejny krok.

Czy dziecko z orzeczeniem może nie zdać?

Należy pamiętać, że uczeń ze stwierdzoną niepełnosprawnością intelektualną (np. niedojrzałość procesów poznawczych) powinien mieć zapewnione specjalne nauczanie. Indywidualny program dostosowywany jest do możliwości dziecka i jego postępów, a oceny w przypadku kształcenia specjalnego przybierają formę opisową. Zatem czy dziecko z orzeczeniem może powtarzać klasę?

W świetle przepisów – tak, jest to możliwe. Decyzja ta należy do rady pedagogicznej, która bierze pod uwagę możliwości ucznia posiadającego orzeczenie o niepełnosprawności intelektualnej i jego specyficzne trudności. Rada odpowiada także za podjęcie decyzji o ukończeniu przez niego szkoły.

Co ważne, należy pamiętać o tym, że w przypadku kształcenia specjalnego możliwe jest wydłużenie uczniowi edukacji w szkole podstawowej o 3 lata. Ta możliwość sprawia, że do powtarzania roku dochodzi niezwykle rzadko.

Ile razy można powtarzać klasę w liceum, a ile – w szkole podstawowej?

Czy do sytuacji powtarzania klasy może dojść więcej niż jeden raz? Tak. Nie istnieją przepisy, które ograniczałyby tę możliwość. Uczniowie mogą zatem wielokrotnie powtarzać klasę, o ile nie uczęszczają oni do szkoły dla dorosłych (wówczas potrzebna jest zgoda dyrektora placówki).

Należy także pamiętać, że osoby, które ukończą 18. rok życia, mogą zrezygnować z powtarzania roku i nie skończyć szkoły – nie podlegają one już obowiązkowi nauki.

Jak napisać podanie o powtarzanie klasy?

Podanie o możliwość powtarzania klasy przez dzieci mogą złożyć ich rodzice lub wychowawca. W przypadku nauki w szkołach ponadpodstawowych może to zrobić także pełnoletni uczeń. Tego rodzaju wnioski trafiają do dyrektora placówki.

W dotyczącym powtarzania klasy podaniu należy uwzględnić podstawowe informacje na temat ucznia oraz przyczynę składania wspomnianego wniosku, a także podpis/podpisy osoby/osób wnioskujących. Nie istnieje jeden przyjęty szablon, można jednak skorzystać z darmowych wzorów podania o powtarzanie klasy pierwszej szkoły podstawowej oraz pozostałych klas.

Jak powinny wyglądać tego rodzaju wnioski? Wzór podania do szkoły o powtarzanie klasy znajduje się poniżej.

Podanie o powtarzanie klasy: wzór, wskazówki

Podanie o powtarzanie klasy zawodowej, w technikum lub liceum może być napisane przez ucznia. Uzasadnienie może stanowić np. jego stan zdrowia i spowodowane nim zaległości lub niska frekwencja. Należy jednak pamiętać, że nawet w przypadku, gdy uczeń nie złoży podania o powtarzanie klasy liceum, nie traci on tej możliwości. Jeśli nie otrzyma promocji do następnej klasy lub nie ukończy szkoły, przysługuje mu prawo do pozostania na tym samym roku.

Jak powinno wyglądać podanie o powtarzanie klasy technikum, a jak – szkoły podstawowej? Jak można sformułować wniosek wychowawcy o powtarzanie klasy? Poniżej prezentujemy przykłady.

Brak promocji do następnej klasy: szansa na nadrobienie zaległości czy porażka?

Choć zdaniem wielu osób – w tym uczniów oraz ich rodziców – drugi rok w tej samej klasie świadczy o porażce, niektórzy rozpatrują go jako kolejną szansę, którą dostaje dziecko. Jeżeli wcześniejsze starania rodziców i nauczycieli nie przyniosły efektów, uczeń ma zaległości i/lub inne problemy, w których nie pomógł mu psycholog, opiekunowie, wychowawca ani inni nauczyciele, czasami może okazać się to dobrym rozwiązaniem.

Przede wszystkim należy pamiętać, że w celu ochrony dzieci i zapewnienia im odpowiednich warunków do nauki w szkołach powinno się:

• pomagać uczniom poprzez stosowanie mnemotechnik w celu ułatwienia im zapamiętywania materiału,
• dobierać odpowiednie strategie nauczania,
• zestawiać program nauczania i jego elementy z doświadczeniami dzieci oraz ich wiedzą.

Należy pamiętać, że po stronie szkoły występuje obowiązek kontaktu z rodzicami lub opiekunami w przypadku problemów uczniów i poinformowania ich o tych problemach. Następnie dzieciom daje się szansę na poprawę wyników lub frekwencji.

W przypadku dzieci, u których obserwuje się zaległości, czasami pomóc może pozostanie na danym etapie nauki w celu nadrobienia materiału. Powtarzanie roku może wyjść na dobre np. uczniom klas III, którzy nie do końca opanowali czytanie, pisanie lub liczenie. Warto jednak, by przed złożeniem podania o powtarzanie roku rodzice zasięgnęli opinii nauczyciela oraz specjalisty, np. psychologa, żeby dowiedzieć się, czy ich dziecko nie ma np. dysleksji, a także porozmawiać o zaistniałej sytuacji.

Należy mieć na uwadze, że pozostanie w tej samej klasie może negatywnie wpłynąć na samoocenę dziecka. Jest to bardzo stresująca sytuacja, która może znaleźć odzwierciedlenie w pogorszeniu się wyników w nauce ucznia oraz jego zachowania. Do problemów, z jakimi boryka się uczeń pozostający w tej samej klasie, należy zaliczyć m.in. zmianę otoczenia oraz konieczność poznania nowych kolegów i koleżanek. Powtarzanie roku szkolnego może doprowadzić także do frustracji i zniechęcenia.

Mimo wszystko złożenie podania o powtarzanie roku szkolnego w niektórych przypadkach może być dobrą decyzją. W miarę możliwości warto porozmawiać o tym z dzieckiem, zrozumieć jego potrzeby i oczekiwania. Należy pamiętać o zasięgnięciu opinii nauczycieli i specjalistów, a jeśli zaistnieją przesłanki świadczące o tym, że decyzja o powtarzaniu roku przysłuży się dziecku – podjąć ją już w klasach nauczania początkowego. Należy spokojnie wytłumaczyć uczniowi, co doprowadziło do tej sytuacji, przedstawić jej zalety i nie dopuścić do tego, by poczuł się on gorszy od rówieśników.

Należy pamiętać, że „przepychanie” ucznia z trudnościami w nauce do kolejnych klas nie jest dobrą metodą. Rodzice powinni obserwować dziecko już od pierwszych klas szkoły podstawowej i reagować, gdy zajdzie taka potrzeba, np. pomagając uczniowi w nauce.

Pytanie „czy zostawić dziecko w drugiej klasie?” jest trudne i wymaga głębokiego zastanowienia. Mimo wad tego rozwiązania należy wziąć pod uwagę fakt, że powtarzanie drugiej klasy może ułatwić uczniowi dalszą naukę, pomóc mu w opanowaniu czytania czy liczenia. Osiągnięć ucznia może być więcej, wystarczy po prostu dać mu drugą szansę.

W celu nadrobienia zaległych wiadomości warto zapewnić dziecku na każdym etapie nauki, na którym jest to potrzebne, korepetycje czy dodatkowe zajęcia. Te mogą pozytywnie wpłynąć na jego wyniki w nauce. Dobrym pomysłem jest także rozmowa z nauczycielami i wypracowanie efektywnych metod nauczania.

Czasami problem może mieć także inne podłoże – na wyniki w nauce wpływać mogą np. problemy z rówieśnikami czy nauczycielami, a także stan zdrowia dziecka. Wówczas warto brać pod uwagę inne rozwiązania, takie jak przeniesienie ucznia do innej klasy lub szkoły. Jest też opcja indywidualnego toku nauczania. Warto w tej sytuacji pamiętać, że powtarzaniu klasy towarzyszą różne emocje i należy wspierać dziecko, niezależnie od wybranego rozwiązania.

Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_60505165_mali-uczniowie-ch%C5%82opiec-i-dziewczynka-podchodz%C4%85-do-drzwi-szko%C5%82y-za-ramionami-u-uczni%C3%B3w-szkolne.html