Makrama to sztuka wiązania sznurków, która znana jest od starożytności. Opanowanie podstawowych splotów pozwala na stworzenie niecodziennych dodatków wnętrzarskich i modowych – na przykład torebek, kwietników czy biżuterii. Sprawdź, jak zrobić makramę oraz dowiedz się, jakich akcesoriów będziesz potrzebował w tym celu.
Co to jest makrama i skąd wzięła się jej popularność?
Wiele osób zastanawia się, co to jest makrama. Mówiąc najprościej, makrama to sztuka wiązania sznurków bez użycia szydełka, igieł lub drutów, która znana jest już od czasów starożytnych. Współcześnie przeżywa ona prawdziwy renesans – makramowe ozdoby to prawdziwe hity wnętrzarskie oraz modowe. Z powodzeniem mogą nauczyć się jej osoby w każdym wieku. Proste sploty wykonują nawet dzieci.
Historia makramy
Historia makramy sięga starożytności. Termin makrama o prawdopodobnie wywodzi się z arabskiego słowa makramii i oznacza „ozdobne frędzle” lub „paskowany ręcznik”. Badacze z innych szkół uważają z kolei, że pochodzi on od tureckiego słowa makrama, oznaczającego „ręcznik” lub „serwetkę”. W XIII wieku arabscy tkacze zaplatali nadmiar nici wzdłuż krawędzi ręcznie tkanych tkanin, takich jak ręczniki, szale czy welony i w ten sposób tworzyli ozdobne frędzle. Tego typu węzełki pomagały również odstraszać muchy od koni i wielbłądów w północnej Afryce. Najwcześniej odnotowanym zastosowaniem makramy jako ozdoby pojawiło się w rzeźbach pochodzących z Babilonii i Asyrii.
Sztuka ta przedostała się do Europy prawdopodobnie po podboju Maurów. Najpierw trafiła ona do Hiszpanii, później do Włoch, a następnie rozprzestrzeniła się po całym kontynencie. W Anglii została ona wprowadzona pod koniec XVII wieku. Podobno królowa Maria II uczyła wyplatania makram swoje damy dworu. W epoce wiktoriańskiej zdobyły obrusy, narzuty oraz zasłony.
Ta technika zdobnicza została rozprzestrzeniona również w innych odległych miejscach, takich jak Chiny oraz Nowy Świat. Odpowiadali za to żeglarze, którym wyplatanie makramy pozwalało przetrwać długie żeglugi. Po dopłynięciu na ląd wymieniali lub sprzedawali swoje wyroby. W XIX wieku żeglarze amerykańscy i brytyjscy tworzyli w ten sposób hamaki oraz paski.
Popularność makramy początkowo osłabła, a następnie powróciła w latach 70. XX wieku. Za pomocą tej sztuki wyplatano ozdoby ścienne, wiszące kwietniki, akcesoria odzieżowe, narzuty oraz obrusy. Szał na makramową biżuterię wybuchł w Ameryce. Obrączki, naszyjniki i bransoletki często dodatkowo ozdabiano ręcznie rzeźbionymi koralikami, muszlami i innymi naturalnymi elementami. Makrama ponownie wyszła z mody we wczesnych latach 80., ale została przywrócona przez Millenialsów i obecnie przeżywa renesans.
Co można zrobić z makramy?
Z makramy wyplata się zarówno wyroby dekoracyjne, jak i przedmioty użytkowe, na przykład:
- zabawki, kołyski i namioty dla dzieci,
- ozdoby ścienne (makatki),
- odzież i akcesoria – sukienki, paski, szale, torebki, koszyki, biżuterię, welony,
- abażury,
- kwietniki,
- narzuty i poszewki na poduszki,
- gazeciarki,
- zasłony i firanki,
- huśtawki i hamaki,
- półki,
- lustra,
- serwetki i bieżniki,
- koszyki na owoce lub kwiaty.
Makramy – dlaczego warto je wyplatać?
Opanowania tej techniki nie tylko pozwala na samodzielne wykonanie oryginalnych ozdób, dodatków do domu oraz akcesoriów odzieżowych, ale także działa terapeutycznie. Makrama pobudza kreatywność, uczy cierpliwości, dokładności i spokoju. Wyplatanie przyczynia się do redukcji stresu i wyciszenia, dlatego będzie doskonałym pomysłem dla osób, które żyją w bardzo szybkim tempie. Poza tym sztuka ta świetnie wpływa na ćwiczenie zdolności manualnych, zręczność, oraz koordynację wzrokowo-ruchową. Pobudza ona również obie półkule mózgu, dzięki czemu zaczynają tworzyć się nowe połączenia neuronowe. Wyplatanie makram jest świetnym i kreatywnym zajęciem nie tylko dla dorosłych, ale również dzieci. Szczególnie skorzystają na tym maluchy, które borykają się ze stresem, fobią szkolną i innymi problemami.
Akcesoria do makram – co jest potrzebne?
W odróżnieniu od nauki rysowania czy malowania, wyplatanie makram jest stosunkowo tanim hobby. Osoby, które chcą opanować tę sztukę zdobniczą, będą potrzebowały kilku akcesoriów. Mowa o:
- sznurku do makramy,
- obręczy,
- ozdobach,
- kijku,
- nożyczkach,
- centymetrze.
Sznurek do makramy
Sznurki można podzielić w zależności od materiału, grubości oraz rodzaju. Najbardziej popularne sznurki do makramy te wykonane z naturalnych materiałów: bawełny, lnu, konopi czy sizalu. Osobom początkującym poleca się sznurek bawełniany, który jest tani, nie rozwarstwia się i łatwo go rozplątać, jeśli coś pójdzie nie po naszej myśli. Występuje on również w wielu kolorach i grubościach. Jeśli wybierzemy sznurek skręcany, zamiast plecionego będziemy mogli również rozczesać naszą makramę. Sznurek bawełniany nie będzie jednak odpowiedni, jeśli chcemy wykonać makram, które mają ozdabiać taras, ogród czy być elementem zewnętrznej dekoracji ślubnej. Wszystko ze względu na to, że bawełna chłonie wodę. Inną tanią alternatywą będzie sznurek wędliniarski, który jest tani oraz bardzo łatwo dostępny. Świetnie nada się on do pierwszych eksperymentów z makramą, jeśli nie jesteśmy przekonani, czy to zajęcie dla nas.
Grubość sznurka również ma znaczenie. Te, które mają 1-2 mm nadadzą się do wykonywania niewielkich makram, np. breloczków, kolczyków, bransoletek i obrączek. Sznurek o grubości 3-5 mm jest na tyle uniwersalny, że można wykorzystać go do wyplatania torebek, koszyków, ozdób ściennych, kwietników czy poszewek. Z kolei sznurek o grubości 5-9 mm nada się do dużych ozdób ściennych czy naszyjników.
Obręcz
Obręcz do przyda się, jeżeli chcemy wykonać łapacz snów z makramy. Te wykonane z bambusa będą doskonale wyglądały również jako uchwyty do torebki w stylu boho. Duże lub średnie drewniane kółka nadadzą się do zawieszenia makramowej półki. Mniejsze z kolei mogą służyć za wieszak do kwietnika.
Ozdoby wykończeniowe
Ozdób wykończeniowych możemy użyć do biżuterii, makramowych łapaczy snów, kwietników, torebek i innych akcesoriów. W tej roli świetnie sprawdzą się naturalne kamienie, pióra, koraliki, koronki, muszle, muszelki kauri, paciorki, elementy ceramiczne i wszelkie inne fantazyjne ozdoby, które przyjdą nam do głowy.
Kijki do makramy
Gdy chcemy wykonać wiszącą ozdobę na ścianę, będziemy potrzebowali listwy, drewnianego profilu lub kijka do makramy. Możemy je również zastąpić gałęzią znalezioną w lesie lub na plaży, jeżeli zależy nam na bardziej naturalnym i mniej idealnym efekcie. Poza tym warto przejrzeć własny dom, garaż lub piwnicę w poszukiwaniu starego trzonka od miotły, drewnianych drutów czy rurki PCV, czy nawet starego drewnianego wieszaka do ubrań. Dzięki temu będziemy mogli wykorzystać to, co już mamy i nie narażać się na dodatkowe koszty.
Zobacz również: Haftowanie krok po kroku – porady, materiały
Jak zrobić makramy? Podstawowe węzły
Do zrobienia makramy wystarczy znajomość trzech podstawowych węzłów. Pierwszym z nich jest węzeł mocujący, który służy zawieszeniu sznurka na drążku. Wystarczy złożyć go na pół, przełożyć nad drążkiem, a następnie przewlec dwie końcówki przez powstałą pętlę i mocno zacisnąć.
Kolejny jest węzeł płaski, nazywany również tkackim. Jest to wiązanie uniwersalne, wykorzystywane również przy wyplataniu bransoletek z muliny. Do jego wykonania będą potrzebne cztery sznurki (dwa złożone na pół). Na początku należy przełożyć pierwszy pod czwartym, a następnie czwarty pod środkowymi przez pętelkę, która powstała w pierwszym. Następnie zaciskamy i powtarzamy całość, ale w odwrotnym kierunku, czyli czwarty sznurek przekładamy pod pierwszym, nad środkowymi, a pierwszy wkładamy w pętelkę, która powstała w czwartym.
Ostatnim jest węzeł spiralny, wiązany z płaskiego. Należy pleść je jeden pod drugim zawsze od jednej strony. Sprawdzi się on doskonale do makramowego kwietnika, w którym wystarczy umieścić doniczkę z rośliną.
Po opanowaniu trzech węzłów, można nauczyć się także wielu innych, na przykład warkocza, węzła łańcuszkowego, naprzemiennego czy żebrowego.
Gdzie nauczyć się robić makramy?
Sztuki wyplatania makram można nauczyć się zarówno w zaciszu własnego domu, jak i na warsztatach organizowanych na przykład przez domy kultury. Jeżeli chodzi o pierwszą opcję, wystarczy wpisać w wyszukiwarkę internetową „makrama DIY” lub „makrama dla początkujących”. Na blogach z łatwością znajdziemy poradniki, które pokazują jak zrobić makramę krok po kroku. Jeżeli same zdjęcia nam nie wystarczają, wystarczy, że powyższe hasła wpiszemy w wyszukiwarkę na serwisie YouTube. Znajdziemy tam kilka tysięcy filmów instruktażowych zarówno po polsku, jak i po angielsku. Uczenie się makramy samodzielnie to świetny pomysł dla osób, które nie są pewne, czy to na pewno zajęcie dla nich i nie chcą narażać się na dodatkowe koszty.
Jeżeli z kolei chodzi o warsztaty z wyplatania makram, wystarczy poszukać ich w swojej okolicy. Mogą odbywać się one zarówno online, jak i na żywo. Koszt warsztatów waha się od 50 do 200 złotych w zależności od tego, jak dużą i skomplikowaną makramę będziemy wykonywać.
A co Ty uważasz na temat robienia makramy na ścianę? Planujesz spróbować? Podziel się swoją opinią w komentarzu! 👇
